Afsluiting: na vier weken...

Zoals beloofd sluit ik deze blog af met het eindresultaat van vier weken Russisch leren.

Kort gezegd kan ik tevreden zijn over wat ik heb gehaald. Mijn doelstelling was altijd geweest dat ik op een toeristisch niveau de taal beheers en ik denk dat ik dat gehaald heb. Ik kan de weg vinden, eten bestellen in een restaurant en appels afwegen op een weegschaal in de supermarkt.

Het verbaasde me na één week al hoeveel ik kon oppikken van teksten op straat en in de metro. Het lezen viel me erg mee (even los van de uitspraak). Er zijn zoveel overlappende woorden met het Nederlands en Engels dat je vaak de strekking van een korte tekst kan oppikken. Het vereist vooraf wel wat inspanning om bekend te raken met het Cyrillische alfabet, maar als je dat onder de knie hebt ben je al een heel eind. En als ik spreek of schrijf gebruik ik dezelfde techniek als met Duits wanneer ik een woord niet weet: men neme het Nederlandse woord, laat er een paar vervormingen op los zodat het goed klinkt in die taal en dan kijken of er een belletje gaat rinkelen. Toegegeven, met Duits heb je op die manier meer succes, maar de kans dat je in het Russisch raak schiet is zeker ook aanwezig.

De grammatica is wel de moeilijkste die ik in een taal ben tegengekomen (los van Perl). Tot de eerste drie weken in de cursus was het iets moeilijker dan Duits of Frans. Maar zoals ik voorheen heb geschreven, de perfectief en imperfectief waren toch wel een zware dobber die ik nog steeds niet goed onder de knie heb.

Toch heb ik door de grammatica wel meer waardering gekregen voor de taal. Het is een redelijk compacte taal waarbij veel woorden worden weggelaten (de, het, een, zijn). Het zit 'm in de vervoegingen van werkwoorden of zelfstandige naamwoorden om datgene te zeggen wat je bedoelt. Door het juiste werkwoord te kiezen zeg je impliciet dat iets lang geduurd heeft of dat het een terugkerend fenomeen is, terwijl je met het broertje van zo'n werkwoord juist het tegenovergestelde kan aangeven.

M'n uitspraak geeft nog steeds vragende blikken op in winkels, zoals het bestellen van een flesje water (вода). Het kwam waarschijnlijk doordat ik de klemtoon verkeerd legde in het woord, want dat is het verschil tussen "vada" en "voda". Dat soort subtiliteiten maken de taal er zeker niet makkelijker op. Zo zag ik in de metro een papier hangen waar een aantal nieuwe woorden werden geïntroduceerd (volgens mij waren het namen van functies in een of ander bestuur). De woorden hadden allemaal een accentteken om aan te geven waar de klemtoon ligt, zodat de gewone Rus het ook op de goede manier kan leren. Helaas voor mij ontbreken die indicaties in 99% van de gevallen, het is voor mij dus een kwestie van onthouden.

En nu ik thuis zit in een omgeving waar geen Russisch woord te bekennen is, is het lastigste deel aangebroken van de taalcursus: m'n behaalde niveau behouden en langzaamaan uitbouwen. Gelukkig heb ik een aantal manieren gevonden om m'n Russisch te oefenen.

Ten eerste ontdekte ik van de week het programma Anki, waarmee je met zogenaamde flash cards kan blijven oefenen met woorden. Je krijgt een woord te zien (in het Russisch of in het Engels), je probeert het te raden en daarna geef je aan dat je het niet wist, of met moeite, of dat het heel makkelijk ging. Als je het moeilijk vond, dan krijg je het snel daarna opnieuw te zien, of als je het makkelijk vond dan krijg je het woord pas na 1 of 2 weken weer te zien. Als je dit iedere dag doet voor een aantal woorden, krijg je op het juiste moment een woord te zien voordat je het mogelijk weer gaat vergeten.

Vervolgens kwam ik nog deze Chrome-extensie tegen: Language Immersion. Wanneer je een webpagina opent worden er automatisch een paar woorden vertaald van Engels naar Russisch (of wat voor taal dan ook). Je kan zelf het niveau instellen: op het beginnersniveau worden alleen korte veelvoorkomende woordjes naar Russisch vertaald, op het hoogste niveau wordt de hele pagina vertaald. Het nadeel hiervan is dat het gebruik maakt van Google Translate, welke niet bekend staat om z'n uiterst nauwkeurige vertalingen. Het is dus nog even afwachten of dit een goede manier is om het gevoel voor Russisch er een beetje in te houden.

Tenslotte zet ik zo nu en dan ook Russische muziek op, waaraan op Spotify geen gebrek is. Natuurlijk versta je het meeste niet, en het is ook niet altijd de mooiste muziek. Maar ik haal al er voldoening uit als ik woorden herken of soms hele zinnen als "Waarom hou je niet meer van me?". Tja, Russische songteksten is niet alleen maar rozengeur en maneschijn.

Ook hoorde ik een liedje met een sample van een vrouwelijke omroepstem dat "Уважаемые пассажиры" zei (dat niets meer betekent dan "Geachte passagiers"). Voor de gewone ziel is het niets bijzonders, maar ik krijg bij deze twee woorden toch meteen een flashback aan de treintochtjes en de vele metroritjes die ik gemaakt heb, waarin een oproep steevast wordt begonnen met "Geachte passagiers". Ze hebben wel degelijk fatsoen daar.

Zoals gezegd, dit is de afsluiting van m'n blog over m'n tijd in Sint-Petersburg. Ik heb vier mooie weken achter de rug in een bijzondere stad. Ik heb veel gezien en veel geleerd, en eigenlijk is dat wel de ideale combinatie. Wellicht dat ik er volgend jaar op de een of andere manier vervolg aan geef. Mijn dank gaat uit aan degenen die me Russisch hebben geleerd, maar zeker ook aan die mensen die bij me waren tijdens de uitstapjes naar Novgorod en Moskou.

До свидания!

Twee grote steden vergeleken

Tijdens m'n verblijf werd me verschillende malen gevraagd door Sint-Petersburgers welke stad ik leuker vond: Sint-Petersburg of Moskou. Daar hoefde ik nooit zo lang over na te denken en ik antwoordde dan ook steevast met Moskou. Dat leverde iedere keer een verbaasde blik op, want zij dachten daar toch anders over. Moskou is zo druk en gehaast terwijl Sint-Petersburg zo veel rustiger is, zeiden ze.

Die laatste uitspraak kon ik maar niet bevatten. Nou kom ik zelf ook uit een miljoenenstad van 0,2 miljoen inwoners (Eindhoven), maar daardoor zie is het lastiger om de verschillen te zien tussen een stad van 5 miljoen en 10 miljoen inwoners. Dat is gewoon veel. Hoe kon Moskou nou zoveel drukker zijn als je in Sint-Petersburg ook altijd toeterende auto's voorbij ziet razen en overvolle bussen bij de bushaltes ziet staan?

Maar na m'n weekendje aan Moskou heb ik er toch iets meer begrip voor wat ze in de noordelijke hoofdstad zeggen. Helemaal begrijpen doe ik het nog steeds niet, maar er zijn volgens mij meer auto's in Moskou die de (on)nodige verkeersopstoppingen veroorzaken. Daar komt ongeduld van.

Een duidelijker verschil dat ik tussen de twee steden heb gemerkt is de mate van verandering ten opzichte van drie jaar geleden dat ik er was. In Sint-Petersburg is ontzettend veel veranderd met het oog op buitenlandse bezoekers. Je ziet meer Engels op straat, in de menu's en in de metro. Musea en andere trekpleisters hanteren in mindere mate verschillende tarieven tussen Russen en buitenlanders. Het in mijn ogen onbeschofte fenomeen wordt nog steeds wel gehanteerd bij de Hermitage: 200 roebel entree voor Russen en 400 roebel voor de rest (resp. 5 en 10 euro). Nu is de hoeveelheid niet het probleem, dat heb ik er wel voor over om het Winterpaleis in te kunnen, maar deze openlijke discriminatie kan ik toch moeilijk verkroppen. Maar, het wordt langzaamaan minder. Sint-Petersburg lijkt steeds Westerser te worden.
Moskou daarentegen is amper veranderd in deze drie jaar en lijkt wat minder toegankelijk te zijn voor toeristen. De metro lijkt onveranderd en redelijk ontoegankelijk als je nog nooit in Moskou bent geweest en vooraf geen onderzoek hebt gedaan. Moskou is dus een beetje stugger en blijft meer een Russische stad. Maar dat kan je juist ook als een pluspunt zien.

Sint-Petersburg is dan wel moderner geworden in de afgelopen jaren, dat neemt nog niet weg dat ik gedurende de vier weken een aantal blasts-from-the-past ben tegengekomen. Zo zie je bij de mannelijke bevolking matjes en snorretjes die gewoon écht niet meer kunnen. Of hoor je op straat iemand een SMS ontvangen op iets dat heel erg als een Nokia 3310 klinkt. Of hoor je Shania Twain (wie?) met Ka-Ching door de supermarktspeakers. Nou is mij ondertussen wel duidelijk dat Russen vaak naar het verleden grijpen, gezien de roerige geschiedenis van het land, maar wat mij betreft mogen sommige dingen ook gerust losgelaten worden.

Dit was m'n laatste schrijven over de steden Sint-Petersburg en Moskou. Binnenkort sluit ik de blog af met een laatste post over de Russische taal.

Uitstapje naar de metro

Ik moet toch bekennen dat ik een bijna-Sheldoneske fascinatie heb voor metro's in grote steden. Maar de ene metro is de andere niet, en de metro's van Sint-Petersburg en Moskou zijn toch wel een verhaal apart. Vandaar dat ik er een aparte post aan wijd om er meer over te kunnen vertellen.

In de meeste steden is een metro niet meer dan dat: een vrij efficiënt vervoersmiddel om binnen de stad van A naar B te gaan. Maar in de twee grootste steden van Rusland is de metro niet alleen efficiënt, maar ook een belevenis op zich.

Echter, de Peterburgse metro is niet erg uitgebreid, slechts 110 kilometer spoorlijn en 65 stations. De stad kan best wel wat meer stations (en metrolijnen) gebruiken, want je moet vaak nog altijd een flink eind lopen om bij het metrostation te komen. Aan de andere kant, door de grote afstanden tussen de stations kunnen de treinen flink doorjakkeren, op sommige trajecten krijg ik wel eens het gevoel dat de trein op hol is geslagen. Daarnaast nog het feit dat het rijden door de tunnels een oorverdovend kabaal geeft maakt je niet bepaald rustiger.

In Sint-Petersburg vervoert de metro iedere dag zo'n 2,5 miljoen mensen. Dit betekent dat in iedere seconde dat de metro open is (van 5:45 tot 0:30 uur) er gemiddeld meer dan 37 mensen het metrosysteem binnenkomen door de stugge klapdeurtjes (en ook weer uit lopen). Met zo'n mensenstroom moet de metro als een geoliede machine lopen om dit aantal mensen te kunnen verwerken, want de kleinste opstopping kan een grote chaos veroorzaken. Maar dat is goed voor elkaar, overdag komt er iedere drie minuten een trein voorbij om de inmiddels opgehoopte mensenmassa af te kunnen voeren.
Het is eigenlijk niets bijzonders, dit gaat er zo aan toe in iedere stad van een beetje omvang. Maar als informaticus uit een kleine stad, die veel waarde hecht aan efficiëntie als het gaat om enen en nullen, kan ik ook op een metrostation m'n ogen uitkijken hoe efficiënt al die mensen van А naar Б gebracht kunnen worden.

Voor niet-techneuten is de metro nog steeds een bezienswaardigheid. Sint-Petersburg heeft de diepste metro ter wereld. Station Admiralteyskaya, een nieuw station in het hartje van het centrum, heeft men maar liefst 105 meter diep gegraven. Deze diepte is noodzakelijk om de gigantische rivier de Neva te trotseren, opdat je droge voeten houdt in het station. Een overstroomd station is doorgaans niet heel comfortabel.
Om tot deze diepte te komen moet je roltrappen af die tussen de 100 en 150 meter lang zijn. Na ongeveer twee en een halve minuut ben je beneden (ja, ik heb geteld). Reken dus vijf minuten reistijd voor de roltrappen.

Roltrappen worden overigens "bewaakt" door vrouwen van middelbare leeftijd. Aan de voet van ieder blok roltrappen is een kleine cabine met bewakingsapparatuur en een microfoon. Van daaruit worden passagiers gemaand om wat rustiger de trap af te racen of om op je kinderen te letten. Het moet een oersaai beroep zijn, om de hele dag door mensen voorbij te zien lopen. Vaker wel dan niet zie ik ze knikkebollen met ogen half gesloten. Ook denk ik dat deze vrouwen 's avonds en 's nachts nog steeds gezichten zien als ze hun ogen dicht doen (zoals je de schommelingen van de zee nog na kan voelen als je lang op een schip hebt gezeten).

Onderaan de roltrappen kom je in een ondergrondse wereld met veel mozaïeken, kroonluchters, standbeelden en hier en daar een afbeelding van Lenin. Met name op de rode lijn (de oudste lijn) vind je relatief veel van dit soort taferelen.

Een mozaïek van Peter de Grote op station Admiralteyskaya.

Metrostation Admiralteyskaya in Sint-Petersburg

Omdat ik ook een weekendje naar Moskou ben geweest, kon ik de twee metro's vergelijken. De verbazing was eraf ten opzichte van drie jaar geleden, ondanks dat dit stelsel groter en drukker is dan die van Sint-Petersburg. Maar ik was zodanig geacclimatiseerd aan een grote stad dat deze factor nog weinig indruk maakte. Bovendien ben je na drie schamele trapjes al op de perrons, in plaats van een 140 meter lange roltrap (ze zijn er wel hoor, in Moskou). Dus qua ligging van de stations wint Sint-Petersburg het.
Toch weerhield het me er niet van om een "wow" uit te stamelen bij het naderen van enkele stations in Moskou, met name op de ringbaan. Op dit aspect wint Moskou het, met de (socialistische) pracht en praal die de stations decoreren.

Dus al met al, de metro in deze twee steden is niet alleen een betrouwbaar vervoersmiddel, het is ook het bekijken waard. En vergeet je fototoestel niet mee te nemen, in Sint-Petersburg is het toegestaan om foto's (zonder flits) te maken. In Moskou is het helaas nog steeds verboden.

Laatste dag

Het was vandaag de laatste lesdag en morgen is het alweer tijd om naar huis te gaan. Van de grote stad terug naar het suffe dorp Eindhoven. Dat besef kreeg ik van de week toen ik van de metro terug naar het appartement liep: dit is (voorlopig) een van de laatste keren dat ik hier nog in zo'n Russische straat rondloop.

Ik heb Nederland amper gemist gedurende deze tijd. Het enige dat ik miste was het gerief van m'n eigen appartementje en de Albert Heijn met bekende etenswaren. Op de een of andere manier kreeg ik het hier niet voor elkaar om voor mezelf een goede (en lekkere) maaltijd te bereiden. Dat zal wel een gebrek aan creativiteit van mijn kant uit zijn, want aan de supermarkten ligt het niet zo. Die zijn net zo uitgebreid, zo niet uitgebreider, dan thuis.

Voordat ik naar Rusland zou vertrekken vroeg ik me af of vier weken misschien niet te lang zou zijn. Wat als ik het na een week helemaal gehad zou hebben met de taal? Of met de drukte van de stad? Want van beiden aspecten kreeg ik drie jaar geleden in Rusland soms nogal last, en sloot ik mezelf even op om tot mezelf te komen.

Nu kan ik alleen maar concluderen dat ik daar deze keer geen enkel moment last van heb gehad. Van de taal heb ik nog steeds geen genoeg, ik begin er zelfs meer waardering voor te krijgen (wellicht dat ik daar later iets meer over schrijf).

Ook de grootte van de stad deed me nu weinig. In de eerste week, als je met de drommen mensen het metrostation binnenloopt, ging Pink Floyd in m'n hoofd spelen met Welcome To The Machine. Honderden mensen gaan het metrostelsel in en tegelijkertijd gaan honderden mensen terug naar boven. Er zijn altijd en overal mensen op de been. Daar waar ik er voorheen de zenuwen van kreeg, kijk ik er nu met een lichte fascinatie naar. Waar gaan ze toch naar toe? Afgelopen zaterdagochtend bijvoorbeeld, al voor 6 uur 's ochtends, was ik verre van alleen op straat en in de metro.

Uiteindelijk had ik hier dus wel wat langer willen blijven. Maar ik vertrek in de wetenschap dat dit niet m'n laatste bezoek is aan Rusland, wellicht dat ik volgend jaar weer terugga om de cursus te vervolgen. En misschien ook met de gelegenheid om Moskou nog beter te kunnen bekijken en ervaren.

Bovendien ben ik op deze blog nog niet uitgeschreven, ik heb nog wat dingetjes in m'n hoofd waar ik nog meer over zou willen schrijven. Maar die zal ik dus binnenkort opschrijven in m'n eigen appartement met een Albert Heijn op loopafstand.

Tenslotte, nu het nog kan: groeten uit Sint-Petersburg.

Russisch: niet helemaal perfect

Ik blijf het om me heen horen: Russisch is een moeilijke taal. Ik zette zo'n opmerking vaak van me af, want tot dusver vond ik de grammatica eigenlijk niet veel moeilijker dan Duits of Frans. Je moet werkwoorden vervoegen, en je hebt wat naamvallen. Maar ach, het is allemaal te overzien.

Tot gisteren.

Gisteren werd de zogenaamde imperfectief en perfectief uit de doeken gedaan. Als je de taal Russisch aan iemand zou willen verkopen, dan zijn dit de spelregels die je in de kleine lettertjes vermeldt. Want hier komt het chaotische aspect van de taal naar boven.

Ik weet niet genoeg van andere talen om een treffende vergelijking te maken, als het überhaupt bestaat, maar het heeft wat weg van het verschil tussen Ik ben aan het lezen en Ik lees. In het eerste geval leg je sterk de nadruk op het feit dat je aan het lezen bent (imperfectief) en dat zoiets tijd in beslag neemt. Die nadruk zie je niet terug in het tweede zinnetje (perfectief). Welke van de twee je moet kiezen hangt van de context af en de regels zijn hierbij erg flexibel.

In het Engels bestaat een soortgelijke (eenvoudigere) constructie ook: I was reading vs. I read. De vervoeging is vrij makkelijk: je plakt er gewoon -ing achter en klaar is Kees. Helaas is dat in het Russisch niet zo, het werkwoord wordt - in mijn ogen - volstrekt arbitrair vertimmerd om het verschil aan te duiden tussen de twee gevallen. In het Russisch is dat respectievelijk Я читaл vs. Я прочитал. In dit voorbeeld wordt er про ("pro") aan het woord toegevoegd. Andere werkwoorden krijgen er по ("po") voor geplakt. Of een у. Of er wordt een lettergreep weggehaald. Of in het ergste geval is het een compleet ander werkwoord: bijvoorbeeld "Ik was aan het spreken" is "Я говорил" ("Ja gavariel") en "Ik sprak" is "Я сказал" ("Ja skazal").

Dit is het lastigste stuk grammatica dat ik tot dusverre ben tegengekomen. Simpelweg omdat er geen strikte set regels is waarbij je kan bepalen welke variant je moet kiezen. En dat is wat lastig te verkroppen voor iemand die een exacte studie heeft gedaan. Maar ik zie het niet als een onmogelijkheid: iedereen die Russisch leert heeft hier moeite mee en je krijgt er op den duur wel gevoel voor. Bovendien ken ik de constructie pas sinds gisteren en heb ik er maar een paar uur mee geoefend, dus ik verwacht ook niet dat ik dit zo vlug machtig ben. Wat ik wel vervelend vind is dat je voor ieder werkwoord dat je in het Nederlands of Engels kent, twee werkwoorden moet onthouden in het Russisch. Ik zie het een beetje als onnodige overhead. Dat hadden de ontwerpers van het Russisch vroeger aan de tekentafel wel beter kunnen ontwerpen. Maar goed, niemand is perfect.

Een bliksembezoek aan Moskou

Moskou, de stad van m'n dromen. Letterlijk. Ik heb in de afgelopen jaren al verschillende malen aan het Rode Plein gestaan of de Basiliuskathedraal mogen aanschouwen, om even later weer wakker te worden in een Eindhovens bed. Maar nu ik in de "buurt" ben (ruim 600 kilometer) kan ik het natuurlijk niet laten om die stad links te laten liggen.

Afgelopen zaterdag ben ik vroeg opgestaan (iets voor 5 uur) om vervolgens de hogesnelheidstrein van 6:45 uur naar Moskou te pakken. Drie steden in Rusland zijn verbonden door middel van de Сапсан (Sapsan), het zusje van de Duitse ICE-treinen: Sint-Petersburg, Moskou en Nizhny Novgorod. Zonder ook maar ergens tussendoor te stoppen, zoeft het Russische landschap in minder dan 4 uur aan je voorbij, met haar riviertjes, bossen en houten huisjes. Als je uitstapt in Moskou schalt de welkomstmuziek op het station ("Москва, Москва!"). Daar sta je dan, op het Leningradsky-station in de hoofdstad van Rusland.

Eerste stop: uiteraard het Rode Plein. Eigenlijk was het plan om het mausoleum van Lenin te bezoeken, maar dat leek (wederom) gesloten te zijn. Vorige keer dat in Moskou was, was het ook al dicht. De volgende keer dan maar, want dit zal niet de laatste keer zijn dat ik hier ben.

Tot zover kan ik over dit stuk alleen maar dromen, maar je hoeft maar een zijstraat in te slaan bij het Rode Plein en je waant je ineens in een heel andere stad die ik van tevoren nog niet had gezien. Dit zijn de smalle oude straatjes van de stad, vlak buiten het Kremlin. Een eindje verderop kan je een restant terugvinden van de stadsmuur die Moskou lang geleden omringde.

De wandeling werd vervolgd via Lubyanka (K.G.B. hoofdkwartier), het Bolshoi-theater, het Manegeplein en de Moskourivier. Van daaruit liepen we om de Christus Verlosserkatherdraal heen. Dit gebouw is met name het afgelopen halfjaar bekend geraakt door Pussy Riot, die daarbinnen een gratis optreden gaf met kritiek op het huidige regime in Rusland. Dit geintje heeft drie dames van de band een aanzienlijke gevangenisstraf opgeleverd.

Lubyanka, hier zat de K.G.B.

Het beroemde Bolshoi-theater.

Christus de Verlosserkathedraal

Verder wandelend kwamen we op de Arbatstraat, ooit een straat voor de welgestelden, nu een straat vol met souvenirwinkels en restaurants. Overigens heb ik daar voor het eerst een typisch Russische drank geproefd: Kvas (Квас). Het is een zoete frisdrank maar qua smaak is het bijna bier. Volgens mij heb ik nu het gros van de traditionele Russische dranken en gerechten inmiddels achter de kiezen.

Het "dieptepunt" van m'n bezoek aan Moskou was Bunker 42. Dit was tijdens de Koude Oorlog een topgeheim militair object, 65 meter onder de grond (18 verdiepingen, 288 treden). Niet alleen diende dit als schuilkelder die menig atoombom kon weerstaan, het was tevens een commandocentrum waarin op ieder moment honderden mensen actief waren. Vanuit de bunker kon het signaal gegeven worden om een heel arsenaal atoomwapens af te vuren, dat in 30 minuten de V.S. zou weten te bereiken. Je krijgt er toch wel een beetje een koude rilling van om deze gekheid te aanschouwen.
Recentelijk is de bunker opengesteld voor publiek. Naast de expositie van verscheidene militaire objecten is er tegenwoordig ook een ondergronds restaurant voor al uw feesten en partijen (afgelopen zaterdag vierde ene Ivan z'n verjaardag tussen de ontmantelde kernkoppen). Maar al met al vond ik het gaaf om zoiets van dichtbij te kunnen bekijken.

Op zondag was er nog een dag met twee bezienswaardigheden. Eerst naar Kolomenskoje, ten zuiden van het centrum. Hier staan eeuwenoude kerken, waaronder de Hemelvaartskerk. Ik kende het gebouw van plaatjes, maar toen ik het voor de eerste keer zag was ik toch verbaasd: dat ding was zeker wel twee keer zo groot als ik me had voorgesteld.
Eromheen ligt een groot heuvelachtig park dat tevens aan de oever van de Moskourivier ligt. Dat was weer veel traplopen, alsof Bunker 42 nog niet genoeg was. Maar het is een mooi park dat zeker een bezoekje waard is als je ooit in de buurt bent.

Hemelvaartskerk in Kolomenskoje

M'n bezoek aan Moskou werd afgesloten met een heel ander soort gebouwen gebouwen dan in Kolomenskoje: Moscow City. De wolkenkrabbers van bankiers, verzekeraars en ander gespuis waren altijd al van verre zichtbaar, maar nu heb ik ze even van dichtbij bekeken. Er wordt nog volop gebouwd op dit terrein, met name de Federation Tower is nog in aanbouw. Dit moet uiteindelijk een van de hoogste gebouwen ter wereld worden.

Moscow City

Helaas was het inmiddels bijna tijd om weer naar huis te gaan. "Huis" betekent in dit geval terug naar Sint-Petersburg. Met de Sapsan vertrok ik om 19:45, om een kleine vier uur later op het Moskovsky treinstation in Sint-Petersburg te arriveren. Deze keer werd er muziek gespeeld dat karakteristiek is voor Sint-Petersburg, zodat je weet dat je met je slaperige hoofd in de juiste stad bent aangekomen. Het voelt toch een beetje als een thuiskomst, waarbij de metro en de wegen toch weer vertrouwd aanvoelen. Wellicht besteed ik later nog wel een postje aan welke verschillen ik nu tussen deze twee Russische miljoenensteden heb gevonden.

Ik ben maar 33 uur in Moskou geweest, maar ik heb wederom ontzettend veel gezien. Niet alleen het bekende spul, maar ik heb nu ook de kleinere straten en gebouwen gezien die het straatbeeld honderd jaar terug hebben bepaald. Ook ben ik ontzettend dankbaar voor degenen die gedurende deze tijd bij mij zijn geweest en bij wie ik heb kunnen overnachten. Aan diegenen: ik weet dat je dit leest, en nogmaals een Большое Спасибо. Het zal een herinnering zijn die me nog heel lang bij zal staan.

(Foto's)

Kathedralen, monumenten en paleizen

Hoewel het weer hier in Sint-Petersburg niet bar en boos te noemen is, merk je wel dat de zomer hier achter de rug is. Het is wat frisser en er staat iets meer wind, maar dat weerhoudt me er niet van om de stad verder te bekijken.

Ik heb veel gezien, onder andere ook gedurende de praktijklessen waar we veel hoeken van het centrum bezoeken. De buitenkant van de Kerk van de Verlosser op het Bloed had ik op dag 2 al uitbundig gefotografeerd, afgelopen week was ik daar ook naar binnen geweest. Voor een orthodoxe kerk is het nogal aan de onorthodoxe kant vanwege de talloze mozaïeken en schilderingen op de muren. De kerk is gebouwd rondom de plaats waar tsaar Alexander II in de 19e eeuw is vermoord: de plaveien waarop dit gebeurd is zijn in de kerk te zien.

De plaats waar Alexander II is vermoord.

Naast deze kerk ben ik ook nog in de Kazan-kathedraal geweest. Daar waar de kathedraal die ik net beschreef meer een museum is dan een kerk in functie, is de Kazan-kathedraal nog volop in gebruik door de orthodoxe gelovigen. Midden in het drukke centrum waan je je toch ineens in een andere wereld, waar in (relatieve) stilte wordt gebeden bij iconen en kaarsjes worden aangestoken. Bij bepaalde iconen staat toch wel een wachtrij goed voor 10 minuten. In de rij staan onder andere jonge vrouwen met een te kort rokje voor kerkse begrippen, maar dan wel weer met een hoofddoekje omgebonden. Een tikje tegenstrijdig.

Kazan-kathedraal

Een van de andere dingen die ik persoonlijk bijzonder vond om te zien was het Plein van de Overwinning, aan het zuidelijke puntje van de Moskovsky Prospekt. Van verre kan je de obelisk zien, maar als je dichterbij komt is er meer. Terwijl het verkeer chaotisch om het plein heen zoeft, kan je naar een lager gedeelte lopen waar de drukte van de stad grotendeels naar de achtergrond verdwijnt. Wat overblijft is een monument dat herinnert aan de rampzalige 900 dagen dat Leningrad was afgesloten van de buitenwereld tijdens de Tweede Wereldoorlog, gedecoreerd met een aantal eeuwige vlammen. Ondanks dat de plaats niet zo groot en uitgebreid is, kon ik er toch wel een half uur vertoeven. Het was er rustig en ik bekeek op m'n gemak naar de patriottische kunst waar ik toch wel een beetje een zwak voor heb.

Voor de rest ben ik nog naar Poesjkin geweest, een stadje niet ver van Sint-Petersburg. Daar staan nog twee joekels van paleizen uit het tsarentijdperk. Met name ten opzichte van het Catharinapaleis dat daar te zien is, lijkt het Winterpaleis ineens maar een schuur te zijn. Een mooie schuur, dat wel.

Het Catharinapaleis.

Met bijbehorende achtertuin.

Heel veel tijd is er niet meer over om de overige bezienswaardigheden te bezoeken. Op de twee vrije middagen die ik zo nog heb staat het Russisch Museum op de planning en op m'n een-na-laatste dag ga ik nog naar de Hermitage. En ik moet nog stééds de bruggen aanschouwen in de nacht, wanneer ze open gaan voor de scheepvaart. Dat schijnt er bijzonder uit te zien.

Als mensen aan me vragen welke van de twee steden ik bijzonderder vind: Sint-Petersburg of Moskou, gaf ik altijd resoluut een antwoord voor Moskou. Maar nu ik hier twee en een halve week zoveel gezichten van Sint-Petersburg gezien heb en de weg enigszins ken, begint het toch wat te knagen om m'n antwoord te veranderen. Komend weekend ga ik (heel) vroeg uit de veren om in Moskou na te gaan of dat terecht is.

(Meer foto's)

Na twee weken...

Inmiddels heb ik het eerste blok afgesloten van de taalcursus, ik ben nu over de helft van m'n verblijf. Het weer wat grijzer en natter en ik besef dat er niet zo heel veel tijd meer over is om de stad goed te bekijken. Bijvoorbeeld de Hermitage staat nog steeds op de agenda, maar dat gaat waarschijnlijk een halve dag (of twee halve dagen) worden.

Wat de taal betreft gaat het denk ik redelijk goed. Ik ken inmiddels ook kleuren en een handjevol bijvoeglijke naamwoorden, zoals groot, klein, veel en weinig. Zodoende kan ik aan tafel duidelijk maken dat hetgeen dat is opgediend nogal veel is.

Lezen is niet zo'n probleem, veel woorden kom ik inmiddels zo vaak tegen dat ik ze meteen herken zonder het woord van links naar rechts moet ontcijferen. Wat lange woorden betreft ben ik ongeveer net zo snel als een achtjarige (ik heb het afgelopen weekend gemeten).

De uitspraak laat nog veel te wensen over. Ten eerste heb je de klemtonen die je moet kennen voor ieder woord: de uitspraak kan verschillen bij een andere klemtoon. Bijvoorbeeld пока (doei) spreek je uit als pakka en niet pokka. Omdat de klemtoon op de laatste lettergreep ligt, verandert de o in een a in de uitspraak. Heel fijn.
Ten tweede worden heel veel klanken ingeslikt, terwijl ik ze nog braaf allemaal hardop en langzaam oplees. Dat leidt tot onbegrip, zoals bij de Subway afgelopen week. Ik las hardop wat ik op het display zag staan, om vervolgens een vragende blik van de medewerker terug te krijgen. Vervolgens wilde hij weten wat voor brood ik wilde. Da's een goede vraag, het enige Russische broodwoord dat ik ken is Хлеб (gljeb, brood). In woorden uitleggen dat ik een volkoren broodje met maanzaad wil is nog een brood te ver. Maar het belangrijkste is dat ik vijf minuten later wel het gewenste resultaat op m'n dienblad had liggen.

Het luisteren is middelmatig. De docentes kan ik vaak wel verstaan, omdat ze in vereenvoudigd Russisch met ons praten. Russisch in het wild is toch een stuk lastiger, vooralsnog kan ik alleen nog woorden als да (da, ja), спасибо (spasiebo, dank je wel) en getallen opvangen. Nu valt me pas op hoe vaak we getallen gebruiken in de spreektaal.

Maar ik ben nog steeds niet ontmoedigd door de complexiteit van de taal met haar klemtonen en talloze vervoegingen. Het is nog steeds uitdagend en kijk uit naar het volgende blok. Hopelijk kan ik straks zonder verbaasde blikken gewoon een broodje bestellen.

Een bezoekje aan Veliki Novgorod

Zonet ben ik teruggekeerd uit een van de oudste steden van Rusland: Veliki Novgorod. Het was een aangename flashback van toen ik er ook drie jaar geleden was, met het oude kremlin in het hartje van de stad, gelegen aan de Volchov-rivier.

Het was voor Novgorod een bijzonder weekend: drie dagen lang wordt gevierd dat Rusland 1150 jaar bestaat. Uit verschillende steden en landen waren mensen op de been in en rondom het Novgorodse kremlin. Er waren podia met (traditionele) muziek en dans, er was een show met stuntvliegtuigjes, een bootoptocht op de Volchov en allerlei eettentjes. Al met al trok dat duizenden mensen aan, ondanks dat het een klein beetje regenachtig was. Russen zijn moeilijk weg te slaan als er iets te vieren valt.

Omdat de regen aan bleef houden zijn we niet tot in de avond in het centrum gebleven, maar keken we de festiviteiten live op televisie. Want er zouden grote beroemdheden optreden bij het concert, wat te denken van Lev Leshchenko en Sofia Rotaru. Ja, die.

Ik heb niet alleen in het centrum rondgelopen, maar heb me ook in huiselijke kringen begeven. Wederom was de gastvrijheid weer overweldigend en heb m'n buikje rond gegeten. Bovendien heb ik m'n eerste wodka gedronken sinds ik in Rusland ben. En dat al na ruim twee weken.

Om zo bij de gewone Russen thuis te zijn was tevens een goede praktijkles. Toch werd er wel een beetje gesmokkeld door Google Translate in te zetten. Ik kwam er zodoende achter dat er een aantal woorden is die ik heel vaak wil zeggen maar die ik gewoon niet weet in het Russisch.

Naast het concert heb ik ook een aantal kinderprogramma's gekeken (bijvoorbeeld het sprookje Repelsteeltje) en ook nog de Russische editie van Who Wants to be a Millionaire. Laten we het erop houden dat ik er bij de eerste vraag voor een paar roebel al meteen eruit gevlogen zou zijn, omdat ik de grootste moeite had om de vraag en de mogelijke antwoorden te ontcijferen. Laat staan dat ik dan ook het antwoord überhaupt weet op de vraag. Bovendien bekroop me een gevoel van oneerlijkheid ten opzichte van de eurolanden, omdat 1 miljoen roebel ongeveer 25000 euro is en 1 miljoen euro, wel, 1 miljoen euro is. Nogal een prijsverschil.
Het programma werd overigens opgevolgd met het nieuws, waarbij het akkefietje in Haren het Russische avondjournaal gehaald had. Ondanks de beelden kon ik moeilijk volgen waar het over ging, maar het zag er niet zo heel fraai uit. Krijgen de Russen weer 's wat anders te zien dan tulpen en molens.

Het was een vrij kort bezoekje aan Novgorod, maar ik heb het er weer naar m'n zin gehad en heb weer veel gezien. Volgend weekend is Moskou aan de beurt, waar ik ook veel zin in heb. In de tussentijd begin ik met het tweede blok van de cursus.

Meer foto's

Wat losse flarden uit de grote stad

Na anderhalve week mis ik Nederland nog helemaal niet. Het is fijn om even te ontsnappen aan een land waar iedere wipkip aan 500 veiligheidsvoorschriften moet voldoen (330 vanuit Brussel, de overige 170 uit Den Haag). Of waar iedere stoeptegel dertig jaar voordat die überhaupt gelegd zou worden al op het bestemmingsplan stond. Rusland kan best wel wat meer regels en plannen gebruiken (en die komen er langzamerhand ook wel), maar het demonstreert ook dat Nederland nog prima zou kunnen functioneren met minder.

Een gebied waar in Rusland nog veel ruimte voor verbetering is, is het milieu. Na anderhalve week hier in Rusland gezeten te hebben vind ik al dat 'groene' gedoe in Nederland eigenlijk maar vrij zinloos. Wij gaan verantwoord in Toyota Priussen rijden, scheiden ons afval in achttien categorieën en schaffen heel stoer de gloeilamp af. Ondertussen wordt in Rusland al het afval op een grote hoop gegooid en stoten auto's hier iets meer roetdeeltjes uit per kuub. Alle lampen branden op energie waar weinig groen aan te bekennen valt. Onze inspanningen, met onze 17 miljoen inwoners in Nederland, is een druppel op een gloeiende plaat (verhit op Russisch gas). Alleen al in Sint-Petersburg en Moskou wonen bij elkaar zo'n 15 miljoen mensen, en dan heb ik het nog niet eens over de rest van Rusland die het niet zo nauw neemt. En dan heb je China nog.
Dat wil niet zeggen dat ik niets om het milieu geef. Ik zou hier graag een schonere lucht willen ruiken zoals ik thuis gewend ben, want waarschijnlijk zal het inademen van Peterburgse lucht m'n levensduur wel een half jaar verkorten. Laten we daarom eerst in deze landen eens de meest basale problemen oplossen voordat wij geld over de balk smijten met onzinnige subsidies en een verbod op gloeilampen.

Overigens denk ik wel dat er spaarlampen in de kroonluchters zitten van de Peterburgse metrostations.

Toch zijn de uitlaatgassen die je op straat ruikt niet genoeg reden om me terug te laten verlangen naar Nederland. Sint-Petersburg is een prachtige stad met veel gezichten. Je hebt het centrum met haar paleizen en kathedralen, op het Vasiljevski-eiland bevind je je zowaar in Rome, en als je wat richting het zuiden afzakt naar de Moskovsky Prospekt hangt er toch een beetje een zweem van de Sovjet-Unie. Het heeft allemaal z'n charme, vind ik.

Maar Sint-Petersburg is ook een levendige stad, ook in de minder mooie delen. Tussen al die grauwe flatgebouwen in de buitenwijken schuilen vele parkjes en speeltuintjes (zonder wipkippen), maar ook heel veel winkeltjes, kraampjes en eetgelegenheden. In Nederland is het allemaal wat meer gescheiden: dit is woongebied en dat is om te winkelen. Bovendien zijn veel supermarkten hier 24 uur per dag open, inclusief de zondagen. Al die bedrijvigheid zorgt ervoor dat er altijd volk op de been is, ook tot in de late uurtjes. Ik weet eigenlijk niet hoeveel klandizie een supermarkt om 4:30 uur 's ochtends aantrekt, want rond die tijd heb ik zelf vrij weinig behoefte om me naar een supermarkt te begeven.

Overigens is het aantal apotheken hier fenomenaal. In andere landen zie ik sowieso meer apotheken dan ik gewend ben, met name Duitsland komt zo in me op. Hier is de apotheekconcentratie nog wel wat hoger, ik weet zo drie apotheken te zitten binnen 5 minuten lopen (waarvan eentje in het appartementencomplex zit waar ik verblijf). Apotheken worden steevast opgevolgd door sushi-restaurants, opgevolgd door zoomagazins (dierenwinkels). Ik denk dat deze drie soorten zaken denk ik wel 60% van de commerciële instellingen opvullen hier in de stad. Dus als medicijnen, sushi of (huis)dieren je ding zijn, is dit een walhalla. Mogelijk dat dit niet uniek is voor Sint-Petersburg, maar misschien ook voor andere steden zoals Moskou. Dat ga ik volgend weekend eens controleren.

Komend weekend zal deels besteed worden buiten Sint-Petersburg: ik ga wederom naar Veliki Novgorod, zo'n 170 km. ten zuidoosten van Sint-Petersburg. De stad viert dan dat Rusland 1150 jaar bestaat. Daarover volgende week meer.

Na 1 week...

Ik zit nu ruim een week in Rusland en heb in totaal vier lessen gehad in de Russische taal. Ik vind van mezelf dat ik niet mag mopperen met het niveau dat ik na een week heb gehaald.

Qua woordenschat denk ik dat ik nu tussen de 200 en 300 woorden (her)ken. Een aantal woorden wist ik al voor aankomst, maar het leeuwendeel heb ik de afgelopen week geleerd. Het is genoeg om advertenties en informatie tot op een zekere hoogte te kunnen lezen. Vaak loopt het mis bij hét cruciale woord in een slogan, alle andere woordjes daaromheen kan ik wel thuisbrengen. De persoonlijke overwinning van de week was het begrijpen van een yoghurtreclame in de metro.

De woordenschat omvat belangrijke werkwoorden (vragen, denken, begrijpen, etc.), basale supermarktproducten, cijfers en dagen van de week. Verder nog woorden over landen, talen, familieleden, beroepen en het wie-wat-waar (кто-что-где). Het is genoeg om te vertellen wie ik ben, wat ik doe en wanneer ik wat doe op de dag. Heel spannende materie dus.

Ik wist van tevoren dat veel woorden in grote lijnen overeenkomen in het Nederlands en Russisch, maar dat de overlap zo groot zou zijn dat had ik van tevoren niet gedacht. Daarom schat ik in dat mijn woordenschat nog vele malen groter is dan ik zonet aangaf, maar dat ik dat alleen nog niet weet. Laten we het schuiven onder de noemer van de known unknowns, vrij naar Donald Rumsfeld.

De grammatica is wel een verhaal apart, de vervoegingen van (werk)woorden vergen toch wel wat processortijd om tot een correcte Russische zin te komen. Met werkwoordsvervoegingen, meervouden en bijvoeglijke naamwoorden - afhankelijk van 37 dingen inclusief de stand van Saturnus - moet ik nog flink nadenken om tot een goede Russische zin te komen. Ik moet ook niet proberen al te lange zinnen te maken, want dan duikt er weer een grammaticaregel op waar ik nog niet van gehoord heb. Zie m'n vorige post over de Russische taal waarin ik twee losse dingen die ik geleerd had probeerde te combineren, waarbij ik minuten na plaatsing werd gewezen op m'n fout. Een en een is geen twee.

Het komt er op neer dat ik wel veel kan lezen en het een en ander kan luisteren, maar iets on-the-spot duidelijk kunnen maken is nog een stap te ver. Dat bleek van de week op straat toen ik vlakbij m'n appartement liep. Een Rus vroeg me de weg, en ik begreep precies wat hij bedoelde. Hij praatte langzaam en duidelijk en ik herkende zowaar de straatnaam waar hij naar toe wilde (Admiral'skiy Proyezd, ik had het ergens op de bewegwijzering zien staan). Maar ja, hoe zeg je in correct Russisch "sorry, ik herken de naam, maar ik weet niet hoe je daar precies komt"? Zover ben ik nog niet, ik zou het alleen met wat losse steekwoorden en handgebaren kunnen. Dus ik deed het maar af met "я не русский, sorry" ("ik ben niet Russisch, sorry). Ik weet het, in dit kleine zinnetje is al ruimte voor verbetering.

Maar ik ben pas op een kwart van m'n verblijf, en als ik zie hoeveel ik heb geleerd alleen al in de eerste week, ben ik vrij zeker dat ik de beste meneer begin oktober wel kan helpen om hem naar de Admiral'skiy Proyezd te wijzen. Overigens, ik kwam er iets later achter dat dat ook precies de straat was waar hij me de weg vroeg...

Een zomerse stadswandeling

Afgelopen woensdag was het flink nazomeren in Sint-Petersburg: met maar liefst 26 graden en een strak blauwe lucht viel er weinig te klagen. Dit was misschien wel de laatste kans om de bekende gebouwen mooi op de foto te krijgen, dus na de les trok ik er meteen op uit, het centrum in.

Met de metro ging ik naar station Admiralteyskaya (waarvan het perron versierd is met een mozaïek van Peter de Grote) om van daaruit naar de Izaäkkathedraal en de Bronzen Ruiter te lopen. De koepel van de kathedraal is een van de hoogste uitkijkpunten van Sint-Petersburg, maar het zag er niet heel erg open uit dus misschien moet ik dat later nog maar eens proberen.

Izaäkkathedraal

De welbekende Bronzen Ruiter.

Vanuit de Bronzen Ruiter ben ik naar het Alexanderplein gewandeld, om het Winterpaleis en de Alexanderzuil nogmaals te bekijken (ik blijf het een bijzondere plaats vinden). Het straalt de ordinaire onbescheidenheid uit van de voormalige Russische tsaren, maar het doet me ook altijd even stilstaan bij de bloedige gebeurtenissen die op dit plein hebben plaatsgevonden. Tegenwoordig dient het als een verzamelpunt voor toeristen die schaapachtig rondstruinen en fotootjes maken (waarvan ik er net zo goed één ben).

Binnenkort zal ik het paleis betreden om daar de Hermitage te bekijken. Vorige keer dat ik er was hadden we maar heel even de tijd, nu ben ik van plan om daar een dagje voor uit te trekken.

Het Winterpaleis.

De Peter en Paul-kathedraal.

Vanuit het optrekje van de tsaren liep ik via het Vasiljevski-eiland en de Vliegende Hollander naar het Peter- en Paulfort, met daarop de gelijknamige kathedraal die je zowat overal ziet als je aan de oevers van de Neva staat.

Het centrum is uitgestrekt en je loopt al snel vele kilometers in een dag om de bezienswaardigheden te bekijken. Op dit punt van de wandeling begon ik m'n benen toch wel te voelen. Maar er was nog een dingetje op m'n takenlijst dat ik moest bezichtigen, hoewel dat een licht neurotisch trekje heeft. Sinds januari heb ik thuis op m'n computer een bureaubladachtergrond van Sint-Petersburg. Voor vertrek had ik op Google Street View gezocht naar waar die foto genomen was, met het idee dat ik het beeld met eigen ogen kon gaan aanschouwen. Het was gelukkig één metro-station van het fort vandaan (en een kilometer lopen), maar nu kon ik m'n bureaubladachtergrond 'live' zien, bij daglicht. Nu ik dit gedaan heb, kan ik eindelijk rustig slapen.

Desktop

Live

Wederom kan ik het niet laten om iets te zeggen over de bruidsparen op straat, want ik struikelde zowaar over de (Hummer) limousines, bruidsmeisjes en bruidsparen. Ik stel me zo voor dat er in ieder Sint-Peterburgs huishouden een trouwfotootje aan de muur hangt waarop papa en mama poseren bij de rivier. Het blijft een opmerkelijk verschijnsel voor iemand die uit een land komt waar het ja-woord in besloten kring gegeven wordt, je in een auto stapt rechtstreeks naar het restaurant om je daar klem te eten. Niets rondtoeren in de stad, hooguit een kwartiertje het park in voor een trouwreportage.

De slotjes die je vaak aan Russische rivieroevers ziet worden opgehangen door pasgetrouwde stellen, om vervolgens de sleutel weg te gooien in het water (oh, de symboliek). In Moskou zag ik toen hele balustrades vol met die dingen, ik denk dat hier jaarlijks iemand met een goede schaar weer ruimte moet maken voor nieuwe stelletjes. Hier in Sint-Petersburg is het nog redelijk bescheiden, zoals je ziet in het fotootje hierboven.

Tot zover het wandelingetje dat ik op deze mooie dag gemaakt heb (vorige fotoalbum is aangevuld). In deze wandelingen doen m'n ogen en benen het meeste werk, maar ondertussen ben ik ook bezig om flarden van gesprekken op te vangen en teksten te lezen die je overal kan zien. Volgende keer weer een update over hoe het er voor staat met m'n Russisch.

Russisch leren in Sint-Petersburg

Al die fotootjes van gebouwen en parken is allemaal leuk en aardig, maar is tijd om het eens te hebben over hetgeen waarvoor ik uiteindelijk naar Sint-Petersburg gekomen ben: de Russische taal.

Ik dacht al een mooie opstap gemaakt te hebben doordat ik het cyrillische schrift al kende en een handjevol woorden, met natuurlijk привет (prievjet, hallo) en спасибо (spasieba, dank je wel). Het was in ieder genoeg Russisch om iemand te begroeten of om een gesprek af te sluiten, maar ja, al m'n Russisch voor daar tussenin was wat roestig te noemen. Zo roestig, daar zou een Lada die hier rondrijdt nog jaloers op zijn.

De eerste twee dagen les waren best intensief te noemen. In de eerste twee reguliere lessen kreeg ik al meteen alle vervoegingen van de bezittelijke voornaamwoorden, meervouden en de vervoegingen van 'hebben'. Als je Duits al vervelend vond met die tergende naamvallen en geslachten, begin dan maar niet aan Russisch want dat is nog een tandje complexer. Aan de andere kant, het woord 'zijn' bestaat niet in het Russisch, dus de vervoeging van dat werkwoord onthield ik daardoor heel erg makkelijk.

Qua woordenschat kan ik vertellen over m'n familie, wat voor beroep ze doen en hoe ze heten (мой брат завут Матаайс, mijn broer heet Mathijs). En zodoende nog een handjevol willekeurige woorden, zoals paraplu (зонт, zont). Je weet maar nooit of dat ooit je leven gaat redden.

Dinsdagmiddag had ik na de gewone les een praktijkles. Dat hield in dat ik samen met een docent het centrum in ging en zo m'n Russische vaardigheden in de praktijk kon brengen. Gezien m'n vaardigheid nog dicht bij het vriespunt lag, was het voornamelijk een oefening van advertenties en bordjes hardop lezen. Ondertussen kreeg ik nog een hele reeks nieuwe woorden, waaronder telwoorden, kleuren en delen van het gezicht. We maakten een wandeling over de Nevski Prospekt van de Dom Kniegie (een boekenwinkel) naar het Moskou-treinstation, wat in afstand iets meer dan twee kilometer is. Al lezend, luisterend, pratend en nadenkend deden we toch ongeveer een uur over dit wandelingetje. Op het station bleven we ongeveer een half uur, waar ik ook gelijk treinkaartjes kocht voor Moskou, later deze maand. Daarna liepen we dezelfde route weer terug, waar we wederom weer een uur over deden.

Door de praktijk had ik nog wel een eye-opener met het cyrillische schrift. Stel dat je een hoofdletter Т hebt in het cyrillisch, dan heb je de kleine letter т. Tot zover geen verrassing. Maar als je die letter cursief schrijft, dan schrijf je een т. Uiteraard las ik dat als een gewone m bij het oplezen van een simpele tekst op een gevel, en ik werd keer op keer gecorrigeerd. Ik dacht dat ze me voor de gek aan het houden was, maar eenmaal thuisgekomen werd het dan ineens duidelijk. Wie verzint zoiets nou? Ik denk dat dit me nog wel eens gaat bijten in het vervolg.

Ondanks de intensiviteit heb ik geen last van zogenaamde 'meltdowns', zoals ik die drie jaar geleden had. Toen werd al het Russisch om me heen me wel eens teveel en moest ik me er enige tijd even van afsluiten om niet gek te worden. Nu wakkert het juist een soort verlangen aan om meer van de taal te kunnen begrijpen, ook al weet ik dat het niet aan komt waaien.

Volgende keer waarschijnlijk nog een verslagje van de wandeling die ik vanmiddag door het centrum heb gemaakt. Het was wederom prachtig (zomers) weer en heb zodoende weer veel dingen gezien en gefotografeerd. Nu is het tijd voor m'n huiswerk, want ik moet van mezelf toch een aantal woorden eens goed gaan oefenen.

Wandelen door Sint-Petersburg

De dag na aankomst bracht ik voornamelijk lopend door, wandelend door het uitgestrekte centrum van Sint-Petersburg. De taalcursus begon pas op maandag, maar op zondag was al een excursie gepland door het centrum. In tegenstelling tot alle weersvoorspellingen scheen de zon, waarbij de paleizen en kathedralen nog beter uit de verf kwamen.

Generaal Koetoezov, generaal tijdens de oorlog tegen Napoleon

Het Griboedov-kanaal met in de achtergrond de Kerk van de Verlosser op het Bloed.

Voor de excursie was ik zelf nog rondom de Kerk van de Verlosser op het Bloed gelopen, richting het Marsveld en de zomertuinen. Door het mooie weer was het aantal bruidsparen per vierkante kilometer best hoog, waarbij de pasgetrouwde stellen poseerden op bruggen, in de parken en bij het Russisch Museum. Het deed me herinneren aan de wandeling in Kaluga enige jaren geleden, waarbij ik op één plein zeker vijf bruidsparen telde. Onderweg zag ik nog een bruidspaar omringd door familie op een brug, met een kerel in zwembroek achter de balustrade. Die nam dus een flinke duik in de gracht. Of dat nu een traditie is of een verloren weddenschap weet ik niet zeker (dat onderscheid is in Rusland soms wat vager).

Bruidspaar midden op de Nevski Prospekt.

Aan limo's geen gebrek op een mooie dag in een Russische stad.

's Middags begon de excursie: een wandeling langs het Alexanderplein, het Winterpaleis en langs de oevers van de Neva, de gigantische rivier die door de stad stroomt. De tocht eindigde op het Vasiljevski-eiland, op het puntje waar de rivier de Neva wordt gesplitst. Op dat punt heb je uitzicht over de Peter en Paul-kathedraal, het Winterpaleis en alle andere statige gebouwen die langs de oever staan.

Het Winterpaleis aan het Alexanderplein, met daarin de Hermitage. Rechts de Alexanderzuil.

Een van de zuilen op het splitspunt van Vasiljevski-eiland. Deze fungeerde vroeger als vuurtoren.

Het Winterpaleis vanaf het Vasiljevski-eiland.

Ik heb dus veel gezien, maar dit was slechts een verkenningstocht (fotoalbum). In de komende weken zal ik de kathedralen en de Hermitage in het Winterpaleis wat nader bestuderen. Een feitje dat ik oppikte tijdens de excursie: als je in de Hermitage ieder kunstwerk een minuut de tijd zou geven ben je toch zeker acht weken bezig. Er zit niks anders op dan als een dolle cultuurbarbaar door het museum te sprinten om alles in een dag te kunnen zien.
Het ziet er in ieder geval niet naar uit dat ik me zal vervelen hier in Sint-Petersburg.

Inmiddels heb ik ook de eerste les Russisch gehad, daar zal ik later wat meer over schrijven. Wat ik alvast mee kan geven is dat ik het een hele interessante taal vind, met meer overlap met Nederlands en Engels dan ik van tevoren had gedacht.

Russisch leren in Rusland

Rusland. Als je tegen mensen zegt dat je daar vier weken naar toe gaat krijg je regelmatig een stel opgetrokken wenkbrauwen terug met de woorden "wat een raar land om naar toe te gaan". Meestal reikt de fantasie bij hen dan ook niet verder dan dat ik daar een Russische bruid ga halen, want voor de sovjetflats en de versleten Lada's ga je er niet naar toe, toch? Maar drie jaar geleden ben ik er achter gekomen wat voor een bijzonder land Rusland eigenlijk is.

Het begon toen allemaal in de bedompte terminal van het vliegveld van Sint-Petersburg. Daar startte de twee meest indrukwekkende weken van m'n leven, waarin ik de paleizen van Sint-Petersburg zag, de eeuwenoude kerken van Veliki Novgorod, de Kremlintorens in Moskou en tentoongestelde raketten in Kaluga. Maar een land is meer dan dingen, het wordt ook gevormd door de mensen die er wonen. Zelden heb ik zulke gastvrije mensen ontmoet als tijdens m'n reis naar Rusland. Het merendeel van de 'gewone Rus' is een warmer volk dan de ijskoude Russische politici die je doorgaans op (Westerse) televisie ziet, of de dronken Russen die je als buren hebt in het hotel in Turkije. Nee, de Russen in Rusland ontvangen je met plezier in hun kleine appartementje en proberen je het zo behaaglijk mogelijk te maken, ondanks dat ze niet zoveel te makken hebben.

Het resulteerde in een reis waaraan ik later letterlijk iedere dag heb teruggedacht: Rusland heeft me in haar greep. Ik wilde meer leren over haar geschiedenis, de steden in het verre oosten van Rusland en de verschillende mensen die er wonen. Maar om daar meer over te weten te komen, is het machtig worden van de taal toch wel een vereiste.

Dat is de reden waarom ik dit weekend weer in diezelfde bedompte terminal stond in Sint-Petersburg. Hier ga ik een taalcursus volgen (Russisch in Rusland) met als doelstelling dat ik de taal enigszins beheers op een toeristisch niveau. In tegenstelling tot drie jaar geleden, wil ik nu zelf eten kunnen bestellen en kaartjes kunnen kopen (toen deden twee geweldige mensen dat allemaal voor me, waarvoor ik ze eeuwig dankbaar ben).

En waar kan je de taal beter leren dan in het land zelf? Als je thuiszit moet je het doen met een boek en als je geluk hebt kan je het wat spreken, en dat doe je dan voor een uurtje in de week. In het land zelf is er geen ontkomen aan, zodra je een stap naar buiten zet word je overal blootgesteld aan de taal. In 2009 was ik het alfabet maar half machtig en het kostte me ontzettend veel energie om alles wat op me af kwam te bevatten. Na drie jaar weet ik inmiddels meer van Rusland en kan ik het schrift ook veel beter lezen. Dat wil niet zeggen dat ik ook begrijp wat ik lees, want daarvoor ben ik juist in Sint-Petersburg.

Ik heb in de afgelopen jaren veel talen geleerd, met als subtiele kanttekening dat dit allemaal programmeertalen waren. Als net-afgestudeerde informaticus zal het daarom een flinke uitdaging worden om voor de verandering weer eens een 'echte' taal te gaan leren. Ik heb er in ieder geval veel zin in, en op dit weblog zal ik de komende tijd meer schrijven over wat ik hier leer en wat ik heb gezien.